REKOMENDACJE WSPÓŁPRACY DLA PLATFORMY TK BUSINESS EXCHANGE
Polsko-białoruska współpraca gospodarcza
W relacjach Polska - Białoruś nastąpiły znaczące, pozytywne zmiany. Wzrasta zainteresowanie polskich przedsiębiorców rynkiem Białorusi. Przechodzimy stopniowo do kolejnych faz rozwoju współpracy gospodarczej, w tym do rozwoju kooperacji produkcyjno - handlowej i bezpośrednich inwestycji w Białorusi.
Aktualnie w Białorusi faktycznie działa ponad 380 przedsiębiorstw polskich lub z udziałem polskiego kapitału (zarejestrowanych jest ponad 490). Wzrasta także zainteresowanie białoruskich przedsiębiorców polską przestrzenią gospodarczą, polskim modelem gospodarczym i doświadczeniami w modernizacji i restrukturyzacji gospodarki. Aczkolwiek internacjonalizacja białoruskiej gospodarki rozwija się zbyt wolno, to jednak można odnotować ważną zmianę - w Polsce wzrosła liczba białoruskich przedsiębiorstw lub z udziałem białoruskiego kapitału z 16 do prawie 60.
Cieszą zmiany jakie następują w relacjach UE- Białoruś. Zniesione zostały wszystkie sankcje. W Białorusi rozwija działalność Przedstawicielstwo UE którym kieruje Jego Ekscelencja Dirk Schubel, Ambasador, szef delegatury UE w Republice Białoruś. Jego Ekscelencja jest patronem powstającej organizacji EBA in Belarus (Europejska Asocjacja Biznesu)
Dla polskiej dyplomacji ekonomicznej nastało "nasze 5 minut", które możemy wykorzystać lub przegapić. Mamy szansę i możemy włączyć się w pozytywistyczny nurt przemian i rozwoju Białorusi, naszego historycznego sąsiada. W tym celu potrzebna jest dogłębna znajomość potrzeb i możliwości Republiki Białoruś oraz możliwości i potencjału wsparcia ze strony UE dla Białorusi.
Nie wdając się w analizę polityczną i historyczną, chciałbym zwrócić uwagę na następujące obszary i uwarunkowania:
Ochrona środowiska
Białoruś terenowa, lokalna, potrzebuje dokończenie kanalizacji, budowy oczyszczalni ścieków i budowy instalacji dla utylizacji odchodów z produkcji zwierzęcej. Polska ma wystarczająco nowoczesne i sprawdzone instalacje lokalnych oczyszczalni ścieków - może z takiego programu zbudować potężny biznes ze wsparciem UE. Polska także dysponuje nowoczesnymi instalacjami biogazowymi, które mogą znaleźć zastosowanie w Białorusi, jednakże należy rozwiązać w tym obszarze dwa problemy:
- efektem ekologicznym będzie utylizacja obornika i gnojowicy z zachowaniem ich wartości nawozowych
- efektem ekonomicznym będzie produkcja mieszanki metanu, do sprzedaży na rynku,
Białoruś nie potrzebuje energii elektrycznej z biogazowni rolniczych, ponieważ, po oddaniu Elektrowni Atomowej w Zelwie, będzie miała znaczące nadwyżki energii elektrycznej. Dalsze wnioski nasuwają się same. Należy zatem zbudować taki model, w którym wykorzystamy wsparcie UE, wybudujemy i sprzedamy Biogazownie Rolnicze z dofinansowaniem UE, a Białoruś oczyści zlewnie wód Bugu, Niemna, Dźwiny, Prypeci i Dniepru. Wystarczy popatrzeć na mapę ( i obliczyć efekt ekonomiczny).
Kooperacja produkcyjno-handlowa w rolnictwie i gospodarce żywnościowej
Białoruś potrzebuje modernizacji przedsiębiorstw przetwórstwa rolno-spożywczego. Niezbędny jest także element napędowy - element ssania produkcji przez rynek. Polska stworzyła wystarczające instrumenty finansowe dla rozwoju tego sektora (kredyt dla importera poprzez krótko, średnio, i długoterminowe instrumenty finansowe BGK z ubezpieczeniem KUKE) dla obsługi tego procesu i Fundusz Ekspansji Eksportowej BGK. Brak natomiast instytucjonalnego rozwiązania w postaci Rolno-Spożywczego Rynku Hurtowego w Mińsku (były już nieprofesjonalne polskie próby w Żdanowiczach pod Mińskiem), który spełniałby rolę "pompy ssąco-tłoczącej", pobudzającej rozwój systemu oraz efekt ekonomiczny dla polskiego sektora rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Taki program można zbudować za zgodą i wsparciem polskiego MRiRW i z wykorzystaniem doświadczeń Rolno-Spożywczych Rynków Hurtowych w Polsce, np. RSRH Bronisze, Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza, RSRH Elizówka itp. Polska ma tu już doświadczenie – z udziałem środków UE został wybudowany Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy w Mołdawii.
Kooperacja produkcyjno-handlowa w sektorze budownictwa i produkcji materiałów budowlanych, w tym w szczególności wykończeniowych. Należy zwrócić uwagę na trzy ważne procesy zachodzące w Białorusi:
- rozwój budownictwa wielokondygnacyjnego w centrach administracyjnych (Miński i duże miasta obwodowe, wywołany nie tylko lokalnymi potrzebami mieszkaniowymi ale także napływem przedstawicieli małego i średniego biznesu ze Wschodu - Rosja, Kazachstan, Chiny ( nie trzeba w Białorusi odprowadzać dzieci do przedszkola i szkoły z ochroną)
- rozwój budownictwa mieszkaniowego, jednorodzinnego w osiedlach rolniczych (agrogorodki) poprzez odchodzenie od drewnianych "izbuszek" na rzecz nowoczesnych domów jednorodzinnych,
rozwój jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego klasy średniej i wyższej w osiedlach podmiejskich.
Należy podkreślić, że polskie materiały wykończeniowe, podobnie jak towary luksusowe, są przedmiotem przemytu na granicach, co dobitnie podkreśla lukę na tym rynku.
Modernizacja sektora energetycznego w Białorusi
Białoruski system energetyczny jest oparty na technologiach rosyjskich, jest przestarzały i wymaga modernizacji. Sektor budownictwa energetycznego, remonty i modernizacje, zakupy materiałów eksploatacyjnych są związane z zastosowanymi technologiami (rosyjskimi). Polska produkcja na rzecz energetyki (patrz targi i wystawy: ENERGETAB w Bielsku Białej i ENERGETICS w Lublinie) jest nowoczesna, energooszczędna i atrakcyjna dla inżynierów energetyki z Białorusi, jednakże materiały, urządzenia i technologie nie są kupowane przez partnerów białoruskich, ponieważ Polska z prawdopodobnych przyczyn pozaekonomicznych nie kooperuje z Białorusią w sektorze energetyki. Przełamanie tych barier, dopuszczenie białoruskiej energii do polskiego mixu energetycznego pozwoliłoby na udział polskiej gospodarki w modernizacji białoruskiej energetyki (klient musi mieć co sprzedać i czym zapłacić ). To problem wymagający poważnych studiów, jednakże nie może znikać z warsztatu i pola widzenia ekonomistów.
Rozwój instytucji rynku kapitałowego
W Białorusi konsekwentnie rozwijają działalność istniejące struktury, takie jak: publiczne: Białoruska Giełda Walutowo-Funduszowa , Białoruska Uniwersalna Giełda Towarowa, prywatne: domy handlowe, domy maklerskie, firmy depozytowe itp. Ponieważ w Białorusi nie ma jeszcze publicznego obrotu papierami wartościowymi, z inicjatywy Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A., Instytutu Biznesu BGU i Polsko-Białoruskiej Izby Handlowo-Przemysłowej zostało utworzone Polsko-Białoruskie Centrum IPO, które prowadzi działalność edukacyjną dla przedsiębiorców i instytucji otoczenia biznesu w zakresie rynku papierów wartościowych. Znaczenie działalności edukacyjnej jest nie do przecenienia ze względu na przyszłe kierunki rozwoju rynku kapitałowego w Białorusi.
Opracował: Kazimierz Zdunowski
Pliki do pobrania
-
Bialorus.pptrozmiar pliku: 34.14 MB